A Tỳ Đàm
Giảng Giải và Thảo Luận

Tâm và Sự Phân Loại

A Tỳ Đàm, Bài 16   Ngày 6 tháng 11 năm 2004

Chánh Hạnh chuyển biên & Cô Tu Nữ Diệu Tịnh hiệu đính

Bài 16

Nhóm Thuộc Tánh Tịnh Hảo

Tâm Sở Tịnh Hảo (Sobhanacetasika)

Nhóm Thuộc Tánh Tỉnh Hảo

Tâm sở tịnh hảo là những thuộc tánh tốt đẹp, tạo nên những tâm tịnh hảo (sobhanacitta) như tâm thiện, tâm quả hữu nhân và tâm tố hữu nhân. Tâm sở tịnh hảo thuộc về hành uẩn. Gồm 25 thứ, được chia thành 4 nhóm:

16. 1. 8 & 9 Tịnh thân, Tịnh tâm (Kāyapassaddhi _ Cittapassaddhi):

Cả hai tâm sở này đều là một trạng thái , chỉ khác là Tịnh thân (Kāyapassaddhi) một thuộc tánh hỗ trợ ba danh uẩn tâm sở; Tịnh tâm (Cittapassaddhi) một thuộc tánh hỗ trợ thức uẩn. Những cặp tâm sở kế tiếp cũng nên hiểu như vậy.

Tâm sở Tịnh thân_Tịnh tâm là những thuộc tính làm cho yên lặng. Từ căn "pa + sambh" nghĩa là xoa dịu. Ở đây Tịnh tâm sở (Kāya_Cittapassaddhi) là tính năng làm cho bốn danh uẩn tịnh hảo được yên lặng, không bị nhiệt năo, xáo trộn tán loạn; thuộc tính này nghịch nghĩa với uddhacca: trạo cử hay phóng dật.

- Chơn tướng của tâm sở Tịnh thân Tịnh tâm là sự lắng dịu nhiệt năo..

- Phận sự là chế ngự xáo trộn.

- Sự hiện bày là thân tâm mát mẻ.

- Nhân cần thiết là có tâm và tâm sở đồng sanh.

Hai thuộc tính này khi được phát triển đến cao độ sẽ trở thành một trong bảy giác chi, Tịnh giác

ooOoo

Sư Trưởng & TT Trí Siêu giảng